Önemli Olan Diş Fırçalama Sıklığı mı Etkinliği mi?

Yeterli ağız hijyenini sağlamada en önemli ve ilk basamak elbette diş fırçalamaktır. Diş fırçalama , çocuklarda ilk süt dişlerinin sürmesiyle başlamalıdır. Çocuklarda diş fırçalama ilk süt dişlerinin sürdüğü bebeklik döneminde diş macunu kullanmadan ve mutlaka ebeveyn kontrolünde yapılmalıdır. Anne ,baba veya abla, abi kendi dişlerini fırçalarken çocuğun da bunu görmesi ve eş zamanlı kendi dişlerini fırçalamaya çalışması çocuk için teşvik edici olacaktır çünkü burada en önemli nokta çocuğun erken yaştan itibaren diş fırçalama alışkanlığı kazanmasıdır. İlerleyen dönemde çocuk diş macunları da fırçalama sırasında kullandırılabilir.

Her ana öğünden sonra yani günde 3 kez dişlerimizi fırçalamamız önerilir ancak yoğun çalışma temposunda olan bireyler ve okula giden çocuklar için öğlen yemeği arası kısıtlı olduğundan bazen bu çok gerçekçi olmayabiliyor. Bu durumda biz diş hekimleri günde en az 2 kez yani sabah kahvaltı sonrası ve akşam yemeği sonrası dişlerimizi fırçalamayı tavsiye ediyoruz. Özellikle akşam yemek sonrası ya da gece yatmadan önce dişlerimizi fırçalamak diş çürüklerinin önlenmesi açısından çok önemlidir. Çünkü gece uyku sırasında , dişlerimizi çürüklerden korumada çok önemli bir savunma mekanizmasına sahip olan tükürük akış hızı ve miktarı önemli ölçüde azalmaktadır bu da dişlerimizi daha savunmasız bir hale getirmektedir. 

Diş fırçalama sıklığında ziyade doğru ve etkili bir diş fırçalama yapabilmemiz ağız sağlığı açısından çok önemlidir. Öncelikle diş fırçalamaya başlamadan önce diş fırçasının ıslatılmaması gerekir, diş plağını etkili bir şekilde dişten uzaklaştırabilmek için kuru bir diş fırçası kullanılmalıdır. Diş macununu en fazla bir nohut büyüklüğünde kullanmak yeterlidir, çünkü diş macunları aşındırıcı maddeler içerir fazla kullanıldığı taktirde diş minesinde aşınmalara sebep olabilir. Diş fırçalarken ,diş fırçasının her bir dişe temas ettiğinden emin olmalıyız, diş fırçası dişetine hafif temas etmeli ve dişetinden dişin uç kısmına doğru süpürme hareketi ile aşırı kuvvet uygulamadan fırçalama işlemini gerçekleştirmeliyiz. 

Ana öğünler sonrası dişlerin fırçalanması genellikle hastalar için daha pratiktik ancak ara öğünler sonrasında da özellikle asitli veya karbonhidrat içeriği yüksek gıda tüketimi söz konusu ise dişlerin fırçalanması önerilir fakat o esnada dişlerin fırçalanması mümkün değilse en azından ağız çalkalanmalı ya da bol su içilerek mümkün olduğunca mevcut asit veya gıda artıları dişlerden uzaklaştırılmalıdır. Diş macunun olmadığı durumlarda ya da daha kısıtlı bir zaman aralığı söz konusu ise en azından gıda artıklarının dişten uzaklaştırılması için kuru bir diş fırçası ile macunsuz fırçalama da yapılabilir.

Diş fırçalama ağız hijyenini sağlamada çok önemli olmakla birlikte tek başına yeterli değildir, beraberinde mutlaka ilave temizlik aparatları önerilir. Örneğin çapraşıklık varlığında ya da çok sıkı temas yüzeyli dişlerin ara yüzlerinin temizliğinde mutlaka diş ipi kullanımı önerilir. Tam tersi dişler arası boşlukların olduğu ya da dişeti çekilmesine bağlı aralıkların olduğu vakalarda da ara yüz fırçalarının kullanımı önerilir. Yine porselen veya zirkonyum köprüleri olan kişilerde köprü altında biriken gıdaların temizliği için köprü altı ipleri kullanılabilir. Bunlara ilave olarak dişeti hastalıklarında veya ağız hijyenini destelemek amacıyla diş fırçalamaya ilave olarak ağız gargaraları geçici süre ile kullandırılabilir. Tel tedavisi gören bireylerde tellerin ve braketlerin temizliği için özel diş fırçaları ve ara yüz fırçaları kullanılmaktadır. Yine ağız içinde mevcut implantların etrafının temizliği için özel diş fırçaları ve ara yüz fırçaları önerilmektedir. Bu temizlik aparatlarının hangisinin hangi süre ile kullanılacağı diş hekimleri tarafından yapılan muayene sonucu belirlenmekte ve hastaların diş yapılarına göre belirlenmektedir. 

Doğru ve etkili diş fırçalamak ancak bir alışkanlık haline gelirse başarılı olur ve ideal ağız sağlığına ulaşılmış olur. Bu da çocukluk döneminden itibaren çocuğa düzenli diş fırçalama alışkanlığı kazandırılması ile mümkündür. Ebeveynler bu konuda çocuklarını sözel olarak desteklemekle kalmamalı kendileri de düzenli olarak dişlerini fırçalayarak çocuklarına örnek olmalıdır. Bunun yanısıra düzenli diş hekimi kontrolleri çocukluk döneminden itibaren aksatılmamalıdır