Ortodontik Tedavi Çene Yapısını Düzeltir mi
Birçoğumuzun bildiği gibi ortodontik tedavi ile dişlerdeki konum ve pozisyon bozuklukları düzeltilebilir, daha düzgün dişlere ve daha estetik bir gülüşe sahip olabiliriz.
Birçoğumuzun bildiği gibi ortodontik tedavi ile dişlerdeki konum ve pozisyon bozuklukları düzeltilebilir, daha düzgün dişlere ve daha estetik bir gülüşe sahip olabiliriz. Peki ortodontik tedavi ile çeneleri ilgilendiren bozukluklar tedavi edilebilir mi? Ortodontik tedavi çene yapısını düzeltir mi?
Dişlerimizi ilgilendiren çapraşıklık, dişler arası boşluklar, gömülü dişler veya ters pozisyonda sürmüş dişler gibi ortodontik anomaliler hem tel tedavisi hem de şeffaf plak tedavisi ile başarılı bir şekilde tedavi edilebilir ve dişler olması gerektiği pozisyonda sıralanabilir. Yine alt ve üst çenede dişlerinin birbirleriyle olan ilişkilerini içeren, çapraz kapanış, açık kapanış, örtülü kapanış gibi kapanış bozuklukları da ortodontik tedavi ile tedavi edilebilir ve alt ve üst dişler ideal bir kapanışa getirilebilir.
Peki çeneleri ilgilendiren bir ortodontik bozukluk varsa ortodontik tedavi ile bu bozukluğu düzeltmek mümkün müdür? Öncelikle çeneleri ilgilendiren bozukluklar neler olabilir?
- Alt çene ileriliği
- Üst çene ileriliği
- Alt çene geriliği
- Üst çene geriliği
- Alt çene ileriliği ve üst çene geriliğinin bir arada görülmesi
- Alt çene geriliği ve üst çene ileriliğinin bir arada görülmesi
- Çene darlığı
- Çene asimetrisi(alt çenenin üst çene ile simetrik olmayıp sağa veya sola daha yakın konumlanması)
Çeneleri ilgilendiren bu bozukluklar bir bireyde tek başına görülebileceği gibi farklı bozukluklar bir arada da görülebilir. Örneğin üst çenede gerilik olan bir bireyde aynı zamanda bir çene darlığı da görülebilir. Ya da alt çene geriliği olan bir bireyde aynı zamanda alt çenede bir asimetri de görülebilir.
Çeneleri ilgilendiren bu bozukluklar 2 ana grupta incelenmektedir:
- ↪️Fonksiyonel
- ↪️İskeletsel
Yani bir bireyde çeneleri ilgilendiren ortodontik bir bozukluk varsa o bozukluğun fonksiyonel mi yoksa iskeletsel mi olduğu bizim için tedavi sürecinde önemlidir.
Fonksiyonel bozukluklar, büyüme gelişme döneminde ortodontik tedavi ile düzeltebileceğimiz bozukluklardır. Ancak iskeletsel bozuklukların tedavisinde ortodontik tedavi çoğu zaman tek başına yeterli olmaz ve beraberinde bir cerrahi müdahale gerekebilir. Dolayısıyla öncelikle çeneleri ilgilendiren ortodontik bozukluğun fonksiyonel mi iskeletsel mi olduğunun tespit edilmesi gereklidir.
Bu da ancak ortodontik muayene sonucu belirlenebilir.
Fonksiyonel çene problemleri neden ortaya çıkabilir?
En sık rastlanan sebepler
- Çocukluk döneminde parmak emme, dudak ısırma gibi parafonksiyonel alışkanlıkların devam ederek çene yapısında bozukluklara sebep olması
- Çocukluk döneminde uzun süre biberon, emzik kullanılması
- Süt dişlerinin erken kaybına bağlı ya da süt dişi çürüklerinin tedavi edilmemesi sonucu çenelerde yer kaybına bağlı kapanış bozuklukları
- Burun solunumu sıkıntısı sebebiyle devamlı ağızdan solunum yapmaya bağlı üst çene darlıkları
- Çocuğun çene bozukluğu olan bir kişiyi devamlı olarak taklit etmesi sonucunda alt çene pozisyon bozuklukları
olarak sıralanabilir. Bu sebepler arttırılabilir. En doğru yaklaşım tabii ki problemin tedavisinden ziyade problemin ortaya çıkışının engellenmesidir. Bu noktada çocukluk döneminden itibaren düzenli diş hekimi muayeneleri , süt dişi tedavilerinin zamanında yapılması, çocukluk dönemi alışkanlıklarının zamanında önlenmesi, ve solunum yolu problemlerinin zamanında tedavi edilerek ağız solunumunun önlenmesi elbette en doğru ve en kolay tedavi yaklaşımıdır.
Fonksiyonel bir çene problemimiz varsa büyüme ve gelişim döneminde uyguladığımız takıp çıkarılabilen ya da sabit fonksiyonel ortodontik apareylerle bu problemimizi tedavi edebiliyoruz ya da şiddetini hafifletebiliyoruz. Ancak bu tedaviler sadece büyüme ve gelişim döneminde etkili olabiliyor dolayısıyla hastamızın bu dönemde bir ortodonti uzmanına başvurması önemli. Uygulanan fonksiyonel tedavinin ardından dişsel bozuklukların düzeltilmesi için çoğu zaman tel tedavisi ya da şeffaf plak tedavisi de uygulanması gerekebiliyor. Çeneleri ilgilendiren bir fonksiyonel ortodontik bozukluğumuz varsa ve büyüme ve gelişim dönemini kaçırmışsak artık bir fonksiyonel tedavi ile bu problem tedavi edilemez bu durumda ancak büyüme gelişim bittikten sonra ortodontik tedaviyi takiben bir cerrahi tedavi uygulanması gerekir. Yani büyüme gelişim döneminde bir fonksiyonel apareyle düzelebilecek bir problem daha da şiddetlenerek bir ameliyat gereksinimi ortaya çıkmış olur. Dolayısıyla problemin şiddetlenmesinin önüne geçmek için çocukluk döneminden itibaren ortodontik muayeneler ihmal edilmemelidir.
Eğer iskeletsel kökenli bir çene bozukluğumuz varsa, yani annede veya babadan gelen genetik bir çene problemimiz varsa hangi yaşta olursak olalım yani büyüme gelişim döneminde veya sonrasında bu problemin tedavisi tek başına ortodontik tedavi ile mümkün değildir mutlaka beraberinde bir cerrahi müdahale gereklidir.
Dolayısıyla sadece ortodontik tedavi ile çeneleri ilgilendiren bazı problemeler düzeltilebilir ancak problemin türü önemlidir. Hangi türde bir çene bozukluğumuzun yani fonksiyonel mi yoksa iskeletsel mi olduğunun tespiti ancak ortodonti muayene ile mümkündür.
Çeneleri ilgilendiren bozukluklar eğer genetik kökenli değilse yani fonksiyonelse büyüme gelişim döneminde fonksiyonel apareylerle bu problemler kolaylıkla tedavi edilebilir ya da şiddetlenmesi önlenebilir böylece ilerleyen dönemlerde daha komplike tedavilerin eşlik ettiği cerrahi bir müdahaleye de gerek kalmayabilir. Bu dönemin kaçırılmaması için düzenli ortodontik muayeneler çok önemlidir.
